Γράφει ο Λεόν Σαλτιέλ
Τον περασμένο μήνα φιλοξενήθηκε στην Ανάπολη των Ηνωμένων Πολιτειών σύνοδος κορυφής που είχε σαν σκοπό την επανεκκίνηση της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Μέση Ανατολή. Παρουσία του Αμερικάνου προέδρου Τζορτζ Μπους και εκπροσώπων πολλών αραβικών και άλλων κρατών, μεταξύ των οποίων και η Ελληνίδα Υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Εχούντ Όλμερτ και ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς έθεσαν ως στόχο το τέλος του 2008 για την ίδρυση Παλαιστινιακού κράτους και την τελική διευθέτηση όλων των εκκρεμών ζητημάτων.Πολλά εμπόδια παραμένουν στο δρόμο των δύο ηγετών για την επίτευξη αυτού του στόχου. Το πλαίσιο της τελικής επίλυσης είναι λίγο πολύ γνωστό, αφού έχει ήδη συζητηθεί διεξοδικά σε παλαιότερες διαπραγματεύσεις. Οι αναλυτές προτείνουν ως την ενδεδειγμένη λύση μια λύση «πακέτο», όπου οι Ισραηλινοί θα συμφωνήσουν στη διχοτόμηση της Ιερουσαλήμ και οι Παλαιστίνιοι στην εγκατάλειψη του «δικαιώματος της επιστροφής» των προσφύγων. Παρόλη την αδύναμη θέση των δύο ηγετών και την πολυπλοκότητα των προβλημάτων, μια συμφωνημένη λύση η οποία θα δώσει τέλος στην αιματοχυσία και θα προσφέρει μια νέα προοπτική για την περιοχή υπολογίζεται ότι θα στηριχτεί από την πλειοψηφία της κοινής γνώμης των δύο λαών.
Ας δούμε όμως τις βασικές παραμέτρους των διαπραγματεύσεων κατά τους επόμενους 12 μήνες:
• Η συζήτηση των κύριων θεμάτων (Ιερουσαλήμ, πρόσφυγες, σύνορα) θα γίνει στα πλαίσια των δεκαπενθήμερων συναντήσεων Όλμερτ-Αμπάς με απόλυτη μυστικότητα. Οι ΗΠΑ θα πρέπει να παρακολουθούν προσεκτικά αυτές τις συζητήσεις και να προσφέρουν λύσεις και να γεφυρώνουν της διαφορές όπου χρειάζεται.
• Παράλληλα και ανεξάρτητα από τα παραπάνω, οι Υπουργοί Εξωτερικών των δύο πλευρών με τη βοήθεια τεχνικών επιτροπών θα πρέπει να ασχοληθούν με άλλα δευτερεύοντα θέματα και να στηρίξουν το έργο των δύο ηγετών.
• Οι δύο πλευρές συμφώνησαν στην εφαρμογή των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που προβλέπονται από την πρώτη φάση του Οδικού Χάρτη. Οι ΗΠΑ ανέλαβαν το ρόλο της παρακολούθησης αυτής της διαδικασίας, η οποία βέβαια δεν θα πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση για την πρόοδο των άλλων παράλληλων διαπραγματεύσεων.
• Σημαντικός είναι και ο ρόλος του ειδικού απεσταλμένου του Κουαρτέτου Τόνι Μπλερ, που έχει σαν σκοπό τη δημιουργία Παλαιστινιακών κρατικών θεσμών και τη βελτίωση της Παλαιστινιακής οικονομίας και του βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού. Ήδη η σύνοδος των δωρητών στο Παρίσι συγκέντρωσε 7,4 δις δολάρια, σχεδόν 2 δις παραπάνω από όσο αναμενόταν, μέρος των οποίων θα διατεθούν σε τέτοια προγράμματα.
• Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να παρακολουθεί στενά τη διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων και, ανάλογα με την πρόοδό τους, να τις στηρίζει με επιπλέον διεθνείς συνόδους. Η υποστήριξη των Αραβικών κρατών σε αυτό το σημείο κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική.
• Ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών είναι μεγάλης σημασίας. Προγράμματα συμφιλίωσης, συνύπαρξης και αλληλοκατανόησης χρειάζονται ώστε να δημιουργηθεί μια ατμόσφαιρα που θα επιτρέψει τους δύο λαούς να λάβουν τις γενναίες αποφάσεις και να προχωρήσουν στους μεγάλους συμβιβασμούς που θα επιφέρει η τελική επίλυση. Σε αυτό το πλαίσιο μεγάλη είναι και η ευθύνη των ΜΜΕ.
Βέβαια, τα παραπάνω βήματα προϋποθέτουν μεγάλες προσωπικές δεσμεύσεις των δύο ηγετών, στήριξη από την κοινή γνώμη και τη διεθνή κοινότητα. Κανείς δεν υποστηρίζει ότι ο δρόμος θα είναι εύκολος. Μεγάλο ερωτηματικό παραμένει ο ρόλος αυτών που ενδιαφέρονται να υπονομεύσουν αυτήν τη διαδικασία, όπως η Χαμάς ή το Ιράν. Πάντως, αν αποτύχει η προσπάθεια αυτή, ανοικτό είναι το ενδεχόμενο να ακολουθήσει νέος κύκλος αίματος και η προοπτική ειρήνευσης να απομακρυνθεί για πολλές δεκαετίες στο μέλλον. Αυτή η πιθανότητα και μόνο καθιστά επιτακτική την ανάγκη όλων των συμβαλλόμενων μερών να στηρίξουν τις δύο πλευρές στους γενναίους και ιστορικούς τους συμβιβασμούς.
Διαβάστε περισσότερα:
Τελικό Κείμενο Συνόδου Κορυφής της Ανάπολης
http://www.whitehouse.gov/news/releases/2007/11/20071127.html
Οδικός Χάρτης για την Ειρήνευση στη Μέση Ανατολή
http://www.state.gov/r/pa/prs/ps/2003/20062.htm
