Λύσεις για την κλιματική αλλαγή

Δημοσιεύθηκε στην Μακεδονία της Κυριακής, 10 Αυγούστου 2008

Γράφει ο Λεόν Σαλτιέλ

Ο Κόφι Ανάν, πρώην Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ και Νομπελίστας Ειρήνης, δεν έμεινε άπρακτος για πολύ καιρό. Πριν περίπου ένα χρόνο ίδρυσε στην Γενεύη το Παγκόσμιο Ανθρωπιστικό Φόρουμ (Global Humanitarian Forum). Το Φόρουμ είχε την πρώτη του ετήσια συνάντηση τον περασμένο μήνα και στο επίκεντρο ήταν οι κλιματικές αλλαγές και οι επιπτώσεις τους.

Κατά τη διάρκεια των δύο ημερών της συνάντησης, εκπρόσωποι κυβερνήσεων, διεθνών οργανισμών, πολυεθνικών εταιρειών, επιστήμονες και δημοσιογράφοι συζήτησαν τις προκλήσεις που δημιουργούνται από τις αλλαγές στο κλίμα και το περιβάλλον και αναζήτησαν λύσεις και συνεργασίες. Η κλιματική αλλαγή χαρακτηρίστηκε ως «ανθρωπιστική απειλή» με πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, με τον Κόφι Ανάν να δηλώνει ότι είναι «η πιο καταστροφική δύναμη που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα».

Οι λύσεις που προτάθηκαν στο συνέδριο περιλαμβάνουν σχεδιασμό περισσότερο εργονομικών πόλεων, νέες μορφές ασφάλισης και χρηματοδότησης, μέθοδοι προστασίας των υδάτινων πόρων, στρατηγικές αύξησης της γεωργικής παραγωγής, τεχνολογικές λύσεις με επίκεντρο τους φτωχότερους πληθυσμούς και νέες μορφές συνεργασίας ανάμεσα σε κράτη, εταιρείες, επιστήμονες και τους απλούς πολίτες.

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που βιώνουμε ολοένα και συχνότερα απειλούν τις παραδοσιακές δομές των κρατών και ενδέχεται να προκαλέσουν μετακινήσεις μεγάλων και ανεξέλεγκτων πληθυσμών, οι οποίοι θα αναζητούν καταφύγιο, τροφή και βασικές πρώτες ανάγκες. Ο κίνδυνος τοπικών συγκρούσεων είναι ορατός, αφού αυτοί οι μετακινούμενοι πληθυσμοί θα ανταγωνιστούν με τους υπάρχοντες τοπικούς αλλά και μεταξύ τους για τους περιορισμένους φυσικούς πόρους. Ο κίνδυνος αυτός είναι ακόμα μεγαλύτερος αν συλλογιστεί κανείς ότι οι χώρες που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες προκλήσεις από ένα τέτοιο ενδεχόμενο, είναι οι φτωχές χώρες της Αφρικής και της Ασίας, χώρες ήδη ασταθείς, με αδύναμους θεσμούς και ελλιπή οργάνωση. Συνεπώς, η κλιματική αλλαγή πρέπει να αντιμετωπιστεί και ως απειλή για την ασφάλεια των σύγχρονων κοινωνιών και ως παράγοντας που εντείνει τις περιφερειακές κρίσεις.

Ένα από τα θέματα που προέκυψαν ήταν αυτό των «περιβαλλοντικών προσφύγων». Αυτή η κατηγορία προσφύγων ακόμη δεν έχει οροθετηθεί από το διεθνές δίκαιο αλλά υπολογίζεται ότι ο αριθμός τους θα αυξηθεί γεωμετρικά στο μέλλον. Για παράδειγμα, σύμφωνα με έρευνα του ΟΑΣΑ, στις 20 πόλεις με τη μεγαλύτερη ευαισθησία στις πλημμύρες, 115 εκατ. άνθρωποι θα είναι εκτεθειμένοι σε τέτοιους κινδύνους το 2070 από σχεδόν 20 εκατ. σήμερα.

Άλλη μια ιδέα που κυκλοφόρησε στους χώρους του συνεδρίου ήταν αυτή της συνεργασίας των στρατιωτικών δυνάμεων γειτονικών χωρών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από φαινόμενα όπως πλημμύρες ή δασικές πυρκαγιές. Υπενθυμίζουμε ότι και ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, μιλώντας από το βήμα του Ελληνικού Κοινοβουλίου, πρότεινε τη συνεργασία των πυροσβεστικών δυνάμεων των Μεσογειακών χωρών, και κυρίως των αεροσκαφών, για την καλύτερη αντιμετώπιση των καλοκαιρινών πυρκαγιών.

Άλλες πιο προχωρημένες προτάσεις ήταν η δημιουργία νέων χρηματοοικονομικών προϊόντων τα οποία θα έχουν ως στόχο να περιορίσουν τις συνέπειες των κλιματικών αλλαγών. Τέτοια μπορεί να είναι «ομόλογα καταστροφής», «ασφάλειες καιρού» ή το εμπόριο «δικαιωμάτων ρύπανσης» και διάφορα φορολογικά μέτρα. Για παράδειγμα, οι ασφάλειες καιρού θα είναι συσχετισμένες με έναν καιρικό παράγοντα όπως η βροχή, αντί με τις συνέπειες, όπως η καταστροφή της σοδειάς. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι ένα τέτοιο προϊόν θα είναι οικονομικά συμφέρον για τις ασφαλιστικές εταιρείες και προσιτό για τους μικρούς γεωργούς. Αν η βροχόπτωση είναι χαμηλότερη από ένα προσυμφωνημένο επίπεδο, τότε η ασφαλιστική εταιρεία αποζημιώνει άμεσα, χωρίς να χρειάζεται να υπολογιστεί η συνολική ζημιά, και έτσι βοηθά τον αγρότη να αντιμετωπίσει το πρόβλημα έγκαιρα και χωρίς μεγάλες γραφειοκρατικές διαδικασίες.


Διαβάστε περισσότερα:

Global Humanitarian Forum: http://www.ghf-ge.org/

Intergovernmental Panel on Climate Change: http://www.ipcc.ch/

The Alliance for Climate Protection (Πρωτοβουλία του Αλ Γκορ): http://www.climateprotect.org/

“Πράσινη” συμπεριφορά: Αυτοκίνητο όταν το χρειάζεσαι!

Δημοσιεύθηκε στην Μακεδονία της Κυριακής, 30 Μαρτίου 2008
Γράφει ο Λεόν Σαλτιέλ

http://www.makthes.gr/index.php?name=News&file=article&sid=14926

Στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Γενεύης, που άνοιξε τις πόρτες του πριν λίγες μέρες, μεγάλη έμφαση έχει δοθεί στα “πράσινα” αυτοκίνητα, με χαμηλούς ρύπους, νέες τεχνολογίες και καύσιμα φιλικά στο περιβάλλον.

Στην προσπάθεια αυτή τον τελευταίο καιρό για την αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού κινδύνου και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης, εκτός από νέες τεχνολογίες στην αυτοκινητοβιομηχανία, απαραίτητη είναι και η αλλαγή της συμπεριφοράς των πολιτών. Με αυτό το σκεπτικό, χρήσιμο θα ήταν να διερευνήσουμε καινοτόμα προγράμματα, τα οποία εφαρμόζονται σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

Ένα τέτοιο πρόγραμμα είναι το λεγόμενο “car sharing” (μοίρασμα αυτοκινήτων). Ήδη εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια με επιτυχία στην Ελβετία (με το όνομα Mobility), στο Βέλγιο (Cambio), στη Γερμανία και αλλού. Συνολικά πάνω από 600 πόλεις σε όλον τον κόσμο έχουν κάτι παρόμοιο. Η πρωτοβουλία αυτή δεν στοχεύει μόνο στη μείωση των ρύπων (αφού ενθαρρύνει τη χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς) αλλά βοηθάει και στην αποσυμφόρηση των πόλεων από μποτιλιαρίσματα και την αντιμετώπιση του προβλήματος των περιορισμένων θέσεων στάθμευσης.

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Ας δούμε όμως πώς δουλεύει το πρόγραμμα αυτό: Ο ενδιαφερόμενος, έναντι μιας σχετικά μικρής ετήσιας συνδρομής, αποκτά μια μαγνητική κάρτα. Με αυτή την κάρτα έχει τη δυνατότητα να ανοίξει ένα από τα μερικές χιλιάδες αυτοκίνητα (μικρά, μεγάλα, φορτηγάκια κτλ.) που βρίσκονται παρκαρισμένα σε διάφορα σημεία με εύκολη πρόσβαση σε όλη σχεδόν την επικράτεια της χώρας, αφού πριν κάνει κράτηση για το συγκεκριμένο αυτοκίνητο (μέσω τηλεφώνου ή του διαδικτύου). Από τη στιγμή που ανοίξεις την πόρτα, βρίσκεις στο ντουλαπάκι τα κλειδιά του αυτοκινήτου και είσαι έτοιμος να το χρησιμοποιήσεις για το διάστημα που επέλεξες. Πληρώνεις ανά ώρα και ανά χιλιόμετρο, ενώ μέσα στην τιμή περιλαμβάνεται η βενζίνη, η ασφάλεια, το σέρβις και το πάρκινγκ. Όταν τελειώσεις τη δουλειά σου, επιστρέφεις το αυτοκίνητο στη θέση από όπου το πήρες.

Το πρόγραμμα αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο και πρακτικό για αυτούς που χρησιμοποιούν συχνά τα μέσα μαζικής μεταφοράς ή το ποδήλατο, αλλά θα ήθελαν να έχουν πρόσβαση σε αυτοκίνητο για κάποιες ώρες το μήνα (για ψώνια, για το αεροδρόμιο κτλ.) χωρίς όμως να θέλουν να επωμιστούν τα έξοδα ή τις διαδικασίες που επιφέρει ένα ιδιόκτητο αυτοκίνητο. Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει μέσα από μια μεγάλη γκάμα διαφόρων αυτοκινήτων, ανάλογα με το σκοπό που το χρειάζεται. Κάποιος ταξιδιώτης μπορεί να παραλάβει το αυτοκίνητο από το σιδηροδρομικό σταθμό και να το χρησιμοποιήσει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Για ταξίδια μερικών ημερών, το πρόγραμμα προσφέρει ειδικές τιμές, ύστερα από συμφωνία με μεγάλες εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων.

Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι, αν κάποιος δεν χρησιμοποιεί καθημερινά το ΙΧ του ή κάνει λιγότερο από 10.000 χιλιόμετρα το χρόνο, το πρόγραμμα “car sharing” καταλήγει να είναι οικονομικότερο από την ιδιοκτησία ενός αυτοκινήτου. Επιπλέον, το πρόγραμμα αυτό αποδεικνύεται ως ένα ευέλικτο συμπλήρωμα στη δημόσια συγκοινωνία, αποσυμφορίζοντας τις πόλεις, απελευθερώνοντας θέσεις στάθμευσης και ενθαρρύνοντας τη χρήση μέσων μεταφοράς φιλικότερων προς το περιβάλλον.

Για την επιτυχία του προγράμματος αυτού, απαραίτητη είναι η στήριξη από μεγάλους οργανισμούς (οι αντίστοιχοι με τον ΟΣΕ, ΟΑΣΘ κτλ.) καθώς και άλλων εμπορικών εταιρειών. Οι προοπτικές τέτοιων πρωτοβουλιών είναι μεγάλες, αφού προσφέρουν νέα πνοή στις σύγχρονες πόλεις, έχοντας παράλληλα θετική συμβολή στον περιορισμό της ρύπανσης του περιβάλλοντος.

Links
Cambio http://www.cambio.be/
Mobility http://www.mobility.ch/