Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2008
Λύσεις για την κλιματική αλλαγή
Δημοσιεύθηκε στην Μακεδονία της Κυριακής, 10 Αυγούστου 2008 
Ο Κόφι Ανάν, πρώην Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ και Νομπελίστας Ειρήνης, δεν έμεινε άπρακτος για πολύ καιρό. Πριν περίπου ένα χρόνο ίδρυσε στην Γενεύη το Παγκόσμιο Ανθρωπιστικό Φόρουμ (Global Humanitarian Forum). Το Φόρουμ είχε την πρώτη του ετήσια συνάντηση τον περασμένο μήνα και στο επίκεντρο ήταν οι κλιματικές αλλαγές και οι επιπτώσεις τους.
Κατά τη διάρκεια των δύο ημερών της συνάντησης, εκπρόσωποι κυβερνήσεων, διεθνών οργανισμών, πολυεθνικών εταιρειών, επιστήμονες και δημοσιογράφοι συζήτησαν τις προκλήσεις που δημιουργούνται από τις αλλαγές στο κλίμα και το περιβάλλον και αναζήτησαν λύσεις και συνεργασίες. Η κλιματική αλλαγή χαρακτηρίστηκε ως «ανθρωπιστική απειλή» με πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, με τον Κόφι Ανάν να δηλώνει ότι είναι «η πιο καταστροφική δύναμη που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα».
Οι λύσεις που προτάθηκαν στο συνέδριο περιλαμβάνουν σχεδιασμό περισσότερο εργονομικών πόλεων, νέες μορφές ασφάλισης και χρηματοδότησης, μέθοδοι προστασίας των υδάτινων πόρων, στρατηγικές αύξησης της γεωργικής παραγωγής, τεχνολογικές λύσεις με επίκεντρο τους φτωχότερους πληθυσμούς και νέες μορφές συνεργασίας ανάμεσα σε κράτη, εταιρείες, επιστήμονες και τους απλούς πολίτες.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που βιώνουμε ολοένα και συχνότερα απειλούν τις παραδοσιακές δομές των κρατών και ενδέχεται να προκαλέσουν μετακινήσεις μεγάλων και ανεξέλεγκτων πληθυσμών, οι οποίοι θα αναζητούν καταφύγιο, τροφή και βασικές πρώτες ανάγκες. Ο κίνδυνος τοπικών συγκρούσεων είναι ορατός, αφού αυτοί οι μετακινούμενοι πληθυσμοί θα ανταγωνιστούν με τους υπάρχοντες τοπικούς αλλά και μεταξύ τους για τους περιορισμένους φυσικούς πόρους. Ο κίνδυνος αυτός είναι ακόμα μεγαλύτερος αν συλλογιστεί κανείς ότι οι χώρες που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες προκλήσεις από ένα τέτοιο ενδεχόμενο, είναι οι φτωχές χώρες της Αφρικής και της Ασίας, χώρες ήδη ασταθείς, με αδύναμους θεσμούς και ελλιπή οργάνωση. Συνεπώς, η κλιματική αλλαγή πρέπει να αντιμετωπιστεί και ως απειλή για την ασφάλεια των σύγχρονων κοινωνιών και ως παράγοντας που εντείνει τις περιφερειακές κρίσεις.
Ένα από τα θέματα που προέκυψαν ήταν αυτό των «περιβαλλοντικών προσφύγων». Αυτή η κατηγορία προσφύγων ακόμη δεν έχει οροθετηθεί από το διεθνές δίκαιο αλλά υπολογίζεται ότι ο αριθμός τους θα αυξηθεί γεωμετρικά στο μέλλον. Για παράδειγμα, σύμφωνα με έρευνα του ΟΑΣΑ, στις 20 πόλεις με τη μεγαλύτερη ευαισθησία στις πλημμύρες, 115 εκατ. άνθρωποι θα είναι εκτεθειμένοι σε τέτοιους κινδύνους το 2070 από σχεδόν 20 εκατ. σήμερα.
Άλλη μια ιδέα που κυκλοφόρησε στους χώρους του συνεδρίου ήταν αυτή της συνεργασίας των στρατιωτικών δυνάμεων γειτονικών χωρών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από φαινόμενα όπως πλημμύρες ή δασικές πυρκαγιές. Υπενθυμίζουμε ότι και ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, μιλώντας από το βήμα του Ελληνικού Κοινοβουλίου, πρότεινε τη συνεργασία των πυροσβεστικών δυνάμεων των Μεσογειακών χωρών, και κυρίως των αεροσκαφών, για την καλύτερη αντιμετώπιση των καλοκαιρινών πυρκαγιών.
Άλλες πιο προχωρημένες προτάσεις ήταν η δημιουργία νέων χρηματοοικονομικών προϊόντων τα οποία θα έχουν ως στόχο να περιορίσουν τις συνέπειες των κλιματικών αλλαγών. Τέτοια μπορεί να είναι «ομόλογα καταστροφής», «ασφάλειες καιρού» ή το εμπόριο «δικαιωμάτων ρύπανσης» και διάφορα φορολογικά μέτρα. Για παράδειγμα, οι ασφάλειες καιρού θα είναι συσχετισμένες με έναν καιρικό παράγοντα όπως η βροχή, αντί με τις συνέπειες, όπως η καταστροφή της σοδειάς. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι ένα τέτοιο προϊόν θα είναι οικονομικά συμφέρον για τις ασφαλιστικές εταιρείες και προσιτό για τους μικρούς γεωργούς. Αν η βροχόπτωση είναι χαμηλότερη από ένα προσυμφωνημένο επίπεδο, τότε η ασφαλιστική εταιρεία αποζημιώνει άμεσα, χωρίς να χρειάζεται να υπολογιστεί η συνολική ζημιά, και έτσι βοηθά τον αγρότη να αντιμετωπίσει το πρόβλημα έγκαιρα και χωρίς μεγάλες γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Διαβάστε περισσότερα:
Global Humanitarian Forum: http://www.ghf-ge.org/
Intergovernmental Panel on Climate Change: http://www.ipcc.ch/
The Alliance for Climate Protection (Πρωτοβουλία του Αλ Γκορ): http://www.climateprotect.org/
Γράφει ο Λεόν Σαλτιέλ
Ο Κόφι Ανάν, πρώην Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ και Νομπελίστας Ειρήνης, δεν έμεινε άπρακτος για πολύ καιρό. Πριν περίπου ένα χρόνο ίδρυσε στην Γενεύη το Παγκόσμιο Ανθρωπιστικό Φόρουμ (Global Humanitarian Forum). Το Φόρουμ είχε την πρώτη του ετήσια συνάντηση τον περασμένο μήνα και στο επίκεντρο ήταν οι κλιματικές αλλαγές και οι επιπτώσεις τους.Κατά τη διάρκεια των δύο ημερών της συνάντησης, εκπρόσωποι κυβερνήσεων, διεθνών οργανισμών, πολυεθνικών εταιρειών, επιστήμονες και δημοσιογράφοι συζήτησαν τις προκλήσεις που δημιουργούνται από τις αλλαγές στο κλίμα και το περιβάλλον και αναζήτησαν λύσεις και συνεργασίες. Η κλιματική αλλαγή χαρακτηρίστηκε ως «ανθρωπιστική απειλή» με πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, με τον Κόφι Ανάν να δηλώνει ότι είναι «η πιο καταστροφική δύναμη που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα».
Οι λύσεις που προτάθηκαν στο συνέδριο περιλαμβάνουν σχεδιασμό περισσότερο εργονομικών πόλεων, νέες μορφές ασφάλισης και χρηματοδότησης, μέθοδοι προστασίας των υδάτινων πόρων, στρατηγικές αύξησης της γεωργικής παραγωγής, τεχνολογικές λύσεις με επίκεντρο τους φτωχότερους πληθυσμούς και νέες μορφές συνεργασίας ανάμεσα σε κράτη, εταιρείες, επιστήμονες και τους απλούς πολίτες.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που βιώνουμε ολοένα και συχνότερα απειλούν τις παραδοσιακές δομές των κρατών και ενδέχεται να προκαλέσουν μετακινήσεις μεγάλων και ανεξέλεγκτων πληθυσμών, οι οποίοι θα αναζητούν καταφύγιο, τροφή και βασικές πρώτες ανάγκες. Ο κίνδυνος τοπικών συγκρούσεων είναι ορατός, αφού αυτοί οι μετακινούμενοι πληθυσμοί θα ανταγωνιστούν με τους υπάρχοντες τοπικούς αλλά και μεταξύ τους για τους περιορισμένους φυσικούς πόρους. Ο κίνδυνος αυτός είναι ακόμα μεγαλύτερος αν συλλογιστεί κανείς ότι οι χώρες που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες προκλήσεις από ένα τέτοιο ενδεχόμενο, είναι οι φτωχές χώρες της Αφρικής και της Ασίας, χώρες ήδη ασταθείς, με αδύναμους θεσμούς και ελλιπή οργάνωση. Συνεπώς, η κλιματική αλλαγή πρέπει να αντιμετωπιστεί και ως απειλή για την ασφάλεια των σύγχρονων κοινωνιών και ως παράγοντας που εντείνει τις περιφερειακές κρίσεις.
Ένα από τα θέματα που προέκυψαν ήταν αυτό των «περιβαλλοντικών προσφύγων». Αυτή η κατηγορία προσφύγων ακόμη δεν έχει οροθετηθεί από το διεθνές δίκαιο αλλά υπολογίζεται ότι ο αριθμός τους θα αυξηθεί γεωμετρικά στο μέλλον. Για παράδειγμα, σύμφωνα με έρευνα του ΟΑΣΑ, στις 20 πόλεις με τη μεγαλύτερη ευαισθησία στις πλημμύρες, 115 εκατ. άνθρωποι θα είναι εκτεθειμένοι σε τέτοιους κινδύνους το 2070 από σχεδόν 20 εκατ. σήμερα.
Άλλη μια ιδέα που κυκλοφόρησε στους χώρους του συνεδρίου ήταν αυτή της συνεργασίας των στρατιωτικών δυνάμεων γειτονικών χωρών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από φαινόμενα όπως πλημμύρες ή δασικές πυρκαγιές. Υπενθυμίζουμε ότι και ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, μιλώντας από το βήμα του Ελληνικού Κοινοβουλίου, πρότεινε τη συνεργασία των πυροσβεστικών δυνάμεων των Μεσογειακών χωρών, και κυρίως των αεροσκαφών, για την καλύτερη αντιμετώπιση των καλοκαιρινών πυρκαγιών.
Άλλες πιο προχωρημένες προτάσεις ήταν η δημιουργία νέων χρηματοοικονομικών προϊόντων τα οποία θα έχουν ως στόχο να περιορίσουν τις συνέπειες των κλιματικών αλλαγών. Τέτοια μπορεί να είναι «ομόλογα καταστροφής», «ασφάλειες καιρού» ή το εμπόριο «δικαιωμάτων ρύπανσης» και διάφορα φορολογικά μέτρα. Για παράδειγμα, οι ασφάλειες καιρού θα είναι συσχετισμένες με έναν καιρικό παράγοντα όπως η βροχή, αντί με τις συνέπειες, όπως η καταστροφή της σοδειάς. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι ένα τέτοιο προϊόν θα είναι οικονομικά συμφέρον για τις ασφαλιστικές εταιρείες και προσιτό για τους μικρούς γεωργούς. Αν η βροχόπτωση είναι χαμηλότερη από ένα προσυμφωνημένο επίπεδο, τότε η ασφαλιστική εταιρεία αποζημιώνει άμεσα, χωρίς να χρειάζεται να υπολογιστεί η συνολική ζημιά, και έτσι βοηθά τον αγρότη να αντιμετωπίσει το πρόβλημα έγκαιρα και χωρίς μεγάλες γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Διαβάστε περισσότερα:
Global Humanitarian Forum: http://www.ghf-ge.org/
Intergovernmental Panel on Climate Change: http://www.ipcc.ch/
The Alliance for Climate Protection (Πρωτοβουλία του Αλ Γκορ): http://www.climateprotect.org/
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)